ΒΙΩΣΙΜΗ ΠΟΛΗ: Η ΠΟΛΗ ως ΠΕΔΙΟ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΕΙΦΟΡΙΑ
Το Εθνικό Θεματικό Δίκτυο Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης με τίτλο: «Βιώσιμη πόλη: η πόλη ως πεδίο εκπαίδευσης για την αειφορία» ιδρύθηκε σύμφωνα με την υπ΄αρίθμ. 14948/Γ7/4-2-2013 απόφαση του Υ.ΠΑΙ.Θ. Συντονιστικός φορέας του δικτύου είναι το ΚΠΕ Ελευθερίου Κορδελιού & Βερτίσκου.
1. Σκοπός του δικτύου
Με την πλειονότητα του παγκόσμιου πληθυσμού να κατοικεί στις πόλεις, όπου καταναλώνεται το 75% των πόρων που χρησιμοποιούν οι άνθρωποι, η αντιμετώπιση των περιβαλλοντικών ζητημάτων των πόλεων – η αστική αειφορία – φαίνεται πως είναι η πρόκληση του 21ου αιώνα. Η Παιδαγωγική Ομάδα του ΚΠΕ Ελευθερίου Κορδελιού & Βερτίσκου, εκτιμά πως η γνώση, η περιγραφή, η ερμηνεία και η κριτική θεώρηση των συστημάτων που συγκροτούν την πόλη πρέπει να βρίσκονται στο επίκεντρο της εκπαιδευτικής μας πράξης στο πλαίσιο της εκπαίδευσης για το περιβάλλον και την αειφορία.
Το δίκτυο εστιάζει στην πραγματικότητα των πόλεων πραγματευόμενο την έννοια της αστικής αειφορίας.
Θεωρεί την πόλη:
– ως σύστημα που διαμορφώνεται από την αλληλεπίδραση φυσικών, κοινωνικών, οικονομικών και πολιτικών παραμέτρων
– ως αποτέλεσμα σχεδιασμού που σκοπό έχει να καλύψει τις ανάγκες των κατοίκων της
– ως αποτέλεσμα επιλογών που οφείλουν να βασίζονται σε ένα αξιακό σύστημα που σέβεται το περιβάλλον και τον άνθρωπο (αειφορική διαχείριση των φυσικών πόρων, αλληλεγγύη, ισονομία, δημοκρατία …)
– όχι μόνο ως υπαίτια περιβαλλοντικών προβλημάτων αλλά και ως ευκαιρία και πρόκληση για την επίλυση τους
Με βάση την παραπάνω θεώρηση, η πόλη αποτελεί ένα ιδανικό πεδίο εκπαίδευσης των μαθητών για την αειφορία. Οι μαθητές μελετούν, κατανοούν και ερμηνεύουν, κρίνουν και αναλαμβάνουν δράση στο περιβάλλον το οποίο βιώνουν.
2. Θεματικές ενότητες του δικτύου
Θέματα που μπορούν να απασχολήσουν τις σχολικές ομάδες που συμμετέχουν:
Δομή και λειτουργία της πόλης
Ποιότητα ζωής στην πόλη (π.χ. δικαιώματα στην ασφάλεια, στην υγεία, στον πολιτισμό, στον ελεύθερο χώρο και χρόνο, στο παιχνίδι).
Το παρελθόν, το παρόν και το βιώσιμο μέλλον της πόλης μου (π.χ. φυσικό υπόβαθρο, οικονομικές δράσεις, ιστορία, υποδομές, κοινωνική εξέλιξη, πολιτισμός).
Οι θεσμοί (π.χ. κοινωνικοί, πολιτισμικοί, πολιτικοί, οικονομικοί, ο τρόπος λειτουργίας τους και η σχέση τους με το πρόσωπο της πόλης).
Αστικό περιβάλλον και φυσικοί πόροι (π.χ. νερό, ενέργεια, απορρίμματα, τροφή, χλωρίδα, πανίδα κ.ά.).
Περιβαλλοντικά προβλήματα (π.χ. κυκλοφοριακό, ρύπανση, αλλοτρίωση, φτώχεια, αποκλεισμός, περιθωριοποίηση).
Ο σχεδιασμός και η αλλαγή στην πόλη (π.χ. φορείς, αρχές, ο ρόλος των πολιτών).
3. Στόχοι του δικτύου
Βασικός στόχος του δικτύου είναι η δυνατότητα επαφής, διαλόγου, ανταλλαγής ιδεών και εμπειριών ανάμεσα στους συμμετέχοντες εκπαιδευτικούς, μαθητές, πολίτες και φορείς για την προώθηση και την επίτευξη της αειφορίας στα αστικά συστήματα (Βιώσιμη Πόλη) με τη αξιοποίηση της πόλης ως μαθησιακό περιβάλλον (Η πόλη ως πεδίο εκπαίδευσης για την αειφορία) για τους συμμετέχοντες.
Οι στόχοι του δικτύου:
Η εκπαίδευση των αυριανών ενεργών πολιτών που συμμετέχουν στο κοινωνικό και πολιτικό γίγνεσθαι εμφορούμενοι από τις αρχές και της αξίες της αειφορίας
Η καλλιέργεια και η κριτική προσέγγιση εμπειριών, ιδεών, εννοιών, γνώσεων για το αστικό οικοσύστημα, τα μέρη που το αποτελούν, τις λειτουργίες τους και τις σχέσεις μεταξύ τους.
Η ανάδειξη της σημασίας των θεσμών που λειτουργούν στην πόλη, δημιουργώντας και εν δυνάμει αλλάζοντας τη ζωή σ’ αυτήν.
Η προβολή της σημασίας του αστικού σχεδιασμού και της ανάγκης συμμετοχής των πολιτών σ’ αυτόν.
Η καλλιέργεια της συνεργασίας ως αξίας αλλά και ως μέσου προώθησης της βιώσιμης πόλης
Η επικοινωνία μαθητών και εκπαιδευτικών από διαφορετικές πόλεις
Η συνεργασία με άλλους φορείς (τοπική αυτοδιοίκηση, ενώσεις πολιτών, ενώσεις γονέων και κηδεμόνων, κ.ά.). με κοινό στόχο την βιωσιμότητα της πόλης τους.
Η εξασφάλιση μιας διάρκειας στην εκπαιδευτική σχέση του ΚΠΕ με τα σχολεία και τους συνεργαζόμενους φορείς.
Η παιδαγωγική και επιστημονική υποστήριξη των σχολικών μονάδων σε συνεργασία με τους συμμετέχοντες επιστημονικούς και άλλους φορείς.
Η αξιοποίηση των Νέων Τεχνολογιών στο πλαίσιο του ψηφιακού γραμματισμού.
Η οργάνωση επιμορφωτικών συναντήσεων και η παραγωγή εκπαιδευτικού υλικού.
Η ανάπτυξη συνεργασιών στο πλαίσιο εθνικών αλλά και ευρωπαϊκών προγραμμάτων για την υλοποίηση δράσεων προώθησης της αστικής αειφορίας.
4. Μεθοδολογία
Οι παιδαγωγικές παρεμβάσεις που προτείνουμε προς την κατεύθυνση αυτή οργανώνονται σε τέσσερες φάσεις:
1η φάση: Περιγραφή. Παρουσίαση της πραγματικότητας της πόλης μέσα από τα βιώματα των μαθητών.
2η φάση: Κατανόηση και Ερμηνεία. Η πόλη κατανοείται ως σύστημα που διαμορφώνεται από επιμέρους φυσικά, οικονομικά, κοινωνικά, και πολιτικά συστήματα που αλληλεπιδρούν μεταξύ τους. Διατύπωση ερμηνευτικού λόγου με βάση την παρατήρηση στο πεδίο της πόλης.
3η φάση: Κριτική στάση. Γιατί είναι έτσι η αυτή η πόλη; Θα μπορούσε να είναι και αλλιώς; Ποιος φέρει την ευθύνη; Διαμορφώνεται ο χάρτης των θεσμών. Οργανώνονται συνομιλίες για τον μετασχηματισμό της πραγματικότητας με επιλογές και σχεδιασμό δράσεων με βάση τις αρχές και αξίες της αειφορίας.
4η φάση: Δράση. Τι μπορούμε να κάνουμε εμείς για να βελτιώσουμε την πόλη; Αναλαμβάνεται μια δράση που επιλέγεται, σχεδιάζεται και υλοποιείται με βάση τις αρχές και τις αξίες της αειφορίας.
5. Συνεργασία στο πλαίσιο του Δικτύου
Η επικοινωνία, η συνεργασία και η προβολή των δράσεων των μελών του Δικτύου επιδιώκεται με κάθε τρόπο τόσο από το ΚΠΕ όσο και από τους συμμετέχοντες.
Το ΚΠΕ παρέχει εκπαιδευτικό υποστηρικτικό υλικό το οποίο διανέμεται ηλεκτρονικά στην αρχή της σχολικής χρονιάς. Το υλικό αυτό υποστηρίζει την υλοποίηση κάθε επιμέρους φάσης με προτεινόμενες δραστηριότητες και φύλλα εργασίας. Για να είναι δυνατή η αλληλεπίδραση μεταξύ των μελών του δικτύου, κρίθηκε απαραίτητη η παρουσίαση τουλάχιστον μίας «υποχρεωτικής» δραστηριότητας σε κάθε φάση, στο ψηφιακό περιβάλλον του δικτύου. Τα φύλλα εργασίας για τον μαθητή και τις οδηγίες για κάθε φάση για τον εκπαιδευτικό μπορείτε να τις δείτε εδώ http://www.kpe-thess.gr/category/sustainable-city-network/material/ . Το εκπαιδευτικό υποστηρικτικό υλικό εμπλουτίζεται κάθε χρόνο από την Παιδαγωγική Ομάδα του ΚΠΕ και τους συμμετέχοντες στο δίκτυο εκπαιδευτικούς.
Η ανάπτυξη της αλληλεπίδρασης των μελών του Δικτύου οργανώνεται στο ψηφιακό περιβάλλον του Edmondo.
Σε ετήσια βάση στο τέλος των εργασιών του Δικτύου θα επιδιώκεται τελική συνάντηση των συμμετεχόντων μελών σε Μαθητικό Συνέδριο που θα υλοποιείται στη Θεσσαλονίκη ή σε άλλη πόλη ή σε άλλους δήμους που συνεργάζονται με το δίκτυο, σε συνεργασία με τα συνεργαζόμενα Κ.Π.Ε., τις Διευθύνσεις Εκπαίδευσης, την τοπική αυτοδιοίκηση κ.ά.
6. Συμμετοχές στο Δίκτυο
Το Δίκτυο απευθύνεται σε μαθητές και εκπαιδευτικούς όλων των βαθμίδων της εκπαίδευσης, οι οποίοι επιθυμούν να προσεγγίσουν την πόλη τους ως πεδίο εκπαίδευσης για την αειφορία.
Το ΚΠΕ καταβάλει κάθε προσπάθεια για την γνωστοποίηση του Δικτύου στους φορείς τοπικής αυτοδιοίκησης του οποίους απευθύνει πρόσκληση συνεργασίας με τα σχολεία και συμμετοχής στο δίκτυο.
Οι σχολικές μονάδες που επιθυμούν να συμμετέχουν στο Δίκτυο παρακαλούνται να συμπληρώσουν ηλεκτρονικά την αίτηση τους στη διεύθυνση: http://www.kpe-thess.gr/?p=1714. Παρακαλούνται επίσης να συμπληρώσουν και να στείλουν τη συνημμένη έντυπη αίτηση στον υπεύθυνο Σχολικών Δραστηριοτήτων ή Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης της Δ/νσης στην οποία ανήκουν. Οι σχολικές μονάδες που συμμετείχαν στο δίκτυο κατά τη σχολική χρονιά 2013-2014 παρακαλούνται να επικαιροποιήσουν τη συμμετοχή τους δηλώνοντας ό,τι συνεχίζουν να είναι ενταγμένες στο δίκτυο συμπληρώνοντας τις παραπάνω αιτήσεις.
Οι Υπεύθυνοι Σχολικών Δραστηριοτήτων ή Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης που επιθυμούν να συμμετέχουν στο Δίκτυο παρακαλούνται να συμπληρώσουν ηλεκτρονικά την αίτηση στην διεύθυνση http://www.kpe-thess.gr/?p=1738 ή την αντίστοιχη συνημμένη έντυπη.
Τα ΚΠΕ που επιθυμούν να συμμετέχουν στο Δίκτυο παρακαλούνται να συμπληρώσουν ηλεκτρονικά την αίτηση τους στην διεύθυνση http://www.kpe-thess.gr/?p=1735.
Οι αιτήσεις θα υποβληθούν ηλεκτρονικά στο ΚΠΕ μέχρι την Παρασκευή 31 Οκτωβρίου 2014. Κατάλογος των σχολικών μονάδων, των ΚΠΕ και των υπευθύνων Σ.Δ ή Π.Ε που θα αιτηθούν τη συμμετοχή τους στο δίκτυο θα αναρτηθεί στην ιστοσελίδα του ΚΠΕ.
Για περισσότερες πληροφορίες μπορείτε να επισκεφθείτε την ιστοσελίδα του ΚΠΕ Ελευθερίου Κορδελιού & Βερτίσκου http://www.kpe-thess.gr/ ή να επικοινωνήσετε μαζί μας στα τηλέφωνα 2310707150 και 2310757130.
