ΦΟΡΕΑΣ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗΣ ΛΙΜΝΗΣ ΚΕΡΚΙΝΗΣ

Η θεματολογία του προγράμματος περιβαλλοντικών δράσεων του Φορέα Διαχείρισης Λίμνης Κερκίνης μεταβάλλεται ανά μήνα. Η διάρκεια κάθε προγράμματος είναι 3 ώρες και αποτελείται από 3 δραστηριότητες. Ακολουθεί αναλυτική περιγραφή κάθε μηνιαίου προγράμματος.

ΠΕΡΙΟΔΟΣ ΤΙΤΛΟΣ

Οκτώβριος Μαθαίνω για τα πουλιά της Ελλάδας
Νοέμβριος Νανόχηνα – ένα είδος σε κίνδυνο
Δεκέμβριος Ανακαλύπτω τα βουνά του Εθνικού Πάρκου Λίμνης Κερκίνης
Ιανουάριος Φροντίζω τα πουλιά
Φεβρουάριος Ο υγρότοπος της Λίμνης Κερκίνης νοιάζεται για εμάς
Μάρτιος Περπατώ και ακούω τους ήχους της Λίμνης Κερκίνης
Απρίλιος Αργυροπελεκάνος – ο νέος κάτοικος του Εθνικού Πάρκου Λίμνης Κερκίνης
Μάιος- Ιούνιος Εθνικό Πάρκο Λίμνης Κερκίνης – ένα πάρκο γεμάτο ζωή

Μαθαίνω για τα πουλιά της Ελλάδας
Ο Οκτώβριος είναι ένας μήνας αφιερωμένος στα είδη της ελληνικής ορνιθοπανίδας. Το πρόγραμμα περιλαμβάνει μία αναλυτική παρουσίαση των ειδών της ελληνικής ορνιθοπανίδας και ιδιαίτερα εκείνων των ειδών που απαντώνται στο Εθνικό Πάρκο της Λίμνης Κερκίνης. Αναλυτικότερα η παρουσίαση περιέχει πληροφορίες για τη μορφολογία, τις ανάγκες, τις διαφορές των ειδών, καθώς επίσης στοιχεία και για τη μετανάστευσή τους. Μετά την παρουσίαση ακολουθεί παρατήρηση πουλιών με τηλεσκόπια σε συγκεκριμένα σημεία γύρω από τη λίμνη. Στόχος αυτής της δράσης είναι η ανάπτυξη της παρατηρητικότητας των μαθητών και η συνειδητή υιοθέτηση εκ μέρους τους μίας συμπεριφοράς επισκέπτη που δεν ζημιώνει το περιβάλλον. Στους μαθητές μοιράζονται φύλλα αναγνώρισης και φύλλα καταγραφής παρατήρησης. Το πρόγραμμα ολοκληρώνεται με συζήτηση μέσα από την οποία οι μαθητές ανακαλούν πληροφορίες και αναπτύσσουν προβληματισμούς για τα διάφορα είδη πουλιών που είτε άκουσαν γι αυτά στην παρουσίαση είτε τα παρατήρησαν με τα τηλεσκόπια.
Νανόχηνα – ένα είδος σε κίνδυνο
Από τα μέσα Οκτωβρίου οι πρώτες νανόχηνες εμφανίζονται στη λίμνη Κερκίνη. Στο σημείο αυτό θα πρέπει να αναφέρουμε ότι ο ευρωπαϊκός πληθυσμός της νανόχηνας είναι τόσο μικρός που βρίσκεται στο χείλος της εξαφάνισης. Ο Νοέμβριος, λοιπόν, είναι αφιερωμένος στο συγκεκριμένο είδος και η επιλογή του ως είδος στόχου γίνεται για να προσεγγιστεί εκπαιδευτικά η αξία της συνολικότερης διατήρησης της βιοποικιλότητας. Το πρόγραμμα περιλαμβάνει παρουσίαση για τη νανόχηνα με έμφαση στα βασικά μορφολογικά χαρακτηριστικά της, στους βιοτόπους της, στους κινδύνους που αντιμετωπίζει και στα μέτρα προστασίας που μπορούν να τη βοηθήσουν. Στη συνέχεια οι μαθητές περνούν από τη θεωρία στην πράξη εξετάζοντας και εντοπίζοντας τα χαρακτηριστικά της νανόχηνας και τις προσαρμογές του είδους σε σχέση με άλλα είδη πουλιών. Η τελευταία δράση του προγράμματος πραγματεύεται το σημαντικότερο κίνδυνο που ελλοχεύει για τη νανόχηνα και είναι η λαθροθηρία. Οι μαθητές ενημερώνονται για τις διαφορετικές περιπτώσεις παράνομης θήρας και συνθέτουν δρώμενα με άξονα το παράνομο κυνήγι των πουλιών. Στόχος της δράσης είναι οι μαθητές να προσεγγίσουν ένα θέμα από διαφορετικές οπτικές, να αναθεωρήσουν απόψεις σχετικά με τη λαθροθηρία και να προβληματιστούν για τις αιτίες του συγκεκριμένου είδους.
Ανακαλύπτω τα βουνά του Εθνικού Πάρκου Λίμνης Κερκίνης
Με αφορμή την 11η Δεκεμβρίου, η οποία έχει οριστεί από τα Ηνωμένα Έθνη ως Διεθνής Ημέρα Βουνών, ο Δεκέμβριος αφιερώνεται στα βουνά του Εθνικού Πάρκου Λίμνης Κερκίνης (όρος Κερκίνη ή Μπέλες και Κρούσια όρη). Το πρόγραμμα περιλαμβάνει αρχικά μία σύντομη παρουσίαση για τους ορεινούς όγκους του Εθνικού Πάρκου Λίμνης Κερκίνης. Στη συγκεκριμένη παρουσίαση δίνονται πληροφορίες για τις αξίες των ορεινών όγκων και της βιοποικιλότητας που φιλοξενούν, ενώ ταυτόχρονα πραγματοποιείται σύνδεση με τους υπόλοιπους ορεινούς όγκους του νομού Σερρών. Το πρόγραμμα συνεχίζει με τους μαθητές να αποτυπώνουν τη μορφή φύλλων ακουμπώντας επάνω τους ένα χαρτί που συλλέγουν στο πεδίο. Ακολουθεί αναγνώριση των φύλλων με βάση υποδείγματα φύλλων που μοιράζονται στους μαθητές. Το πρόγραμμα ολοκληρώνεται με δραστηριότητα στο πεδίο κατά την οποία οι μαθητές συμπληρώνουν τα κενά διαμερίσματα μίας θήκης αναζητώντας όσα αναγράφονται σε κάθε ένα από αυτά. Στόχος της δράσης αυτής είναι να μπορούν οι μαθητές να παρατηρούν το φυσικό περιβάλλον μίας περιοχής και να αναγνωρίζουν στοιχεία που δεν είναι ορατά με την πρώτη ματιά.
Φροντίζω τα πουλιά
Το πρόγραμμα του Ιανουαρίου ξεκινά με μία αναλυτική παρουσίαση για το Εθνικό Πάρκο Λίμνης Κερκίνης, η οποία συνοδεύεται από πλούσιο φωτογραφικό υλικό. Οι μαθητές έρχονται σε επαφή με τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά του Πάρκου και ανακαλύπτουν την πλούσια βιοποικιλότητα που φιλοξενεί. Στη συνέχεια ακολουθεί παρατήρηση πουλιών με τηλεσκόπια σε συγκεκριμένα σημεία γύρω από τη λίμνη. Στόχος αυτής της δράσης είναι η ανάπτυξη της παρατηρητικότητας των μαθητών και η συνειδητή υιοθέτηση εκ μέρους τους συμπεριφοράς που δεν ζημιώνει το περιβάλλον. Στους μαθητές μοιράζονται φύλλα αναγνώρισης και φύλλα καταγραφής παρατήρησης. Στο τέλος οι μαθητές παίρνουν μέρος στη δράση «φροντίζω τα πουλιά» κατά την οποία κατασκευάζουν με χρησιμοποιημένα υλικά ταΐστρες για τα πουλιά. Οι ταΐστρες αυτές στη συνέχεια μεταφέρονται στο σχολείο των μαθητών όπου εκεί οι μαθητές αναλαμβάνουν να επιλέξουν τροφές ανάλογα με τα είδη που έχουν παρατηρήσει στην αυλή τους, καθώς επίσης να καταγράφουν την παρουσία και συμπεριφορά των πουλιών. Με την τελευταία δράση οι μαθητές εμπλέκονται ενεργά με δράσεις προστασίας των ειδών της ορνιθοπανίδας.
Ο υγρότοπος της Λίμνης Κερκίνης νοιάζεται για εμάς
Η 2α Φεβρουαρίου έχει οριστεί ως Παγκόσμια Ημέρα Υγροτόπων καθώς στις 2 Φεβρουαρίου 1971 υπογράφτηκε η σύμβαση για την προστασία των διεθνούς ενδιαφέροντος υγροτόπων, γνωστή και ως Σύμβαση Ραμσάρ. Η χώρα μας επικύρωσε τη συγκεκριμένη σύμβαση το έτος 1974 και στο δίκτυο των διεθνούς ενδιαφέροντος υγροτόπων περιλαμβάνονται 10 ελληνικοί υγρότοποι μεταξύ των οποίων και η λίμνη Κερκίνη. Με αφορμή λοιπόν αυτή την τόσο σημαντική ημερομηνία, ο Φεβρουάριος είναι ένας μήνας αφιερωμένος στους υγροτόπους. Η έναρξη του προγράμματος πραγματοποιείται με μία παρουσίαση στην οποία γίνεται αναφορά στη σημασία των υγροτόπων στη διατήρηση της οικολογικής ισορροπίας και στις αξίες που παρέχουν τόσο στην προστασία της βιοποικιλότητας όσο και στην οικονομική ανάπτυξη των ανθρώπινων κοινωνιών. Επίσης παρέχονται πληροφορίες για τα προβλήματα που αντιμετωπίζουν οι υγρότοποι, για τις πηγές ρύπανσής τους, καθώς και για τα πιθανά μέτρα προστασίας τους. Η παρουσίαση ολοκληρώνεται με αναφορά στον υγρότοπο Κερκίνης. Στη συνέχεια οι μαθητές μαθαίνουν για τους υπόλοιπους υγροτόπους που προστατεύονται με τη Σύμβαση Ραμσάρ εντοπίζοντας τους πάνω στο χάρτη της Ελλάδας, ο οποίος τους μοιράζεται σε φωτοτυπία. Ακολουθεί συζήτηση για τη ζωή και τη σημασία των υγροτόπων. Η τελευταία δράση του προγράμματος εστιάζεται στη ρύπανση των υγροτόπων. Οι μαθητές σχεδιάζουν τον υγρότοπο και καταγράφουν τα είδη των ρύπων που δημιουργούν προβλήματα στην περιοχή. Επίσης σημειώνουν τις πηγές προέλευσης των ρύπων και προσθέτουν στο σχήμα τους τον τρόπο με τον οποίο οι ρύποι καταλήγουν στον υγρότοπο. Με τον τρόπο αυτό εγείρεται το ενδιαφέρον των μαθητών για απόκτηση περισσότερων γνώσεων σχετικά με τους κινδύνους που απειλούν τους υγροτόπους, ενώ ταυτόχρονα διαμορφώνονται θετικές στάσεις απέναντι σε προσπάθειες διατήρησης και προστασίας των υγροτόπων.
Περπατώ και ακούω τους ήχους της Λίμνης Κερκίνης
Το πρόγραμμα του μήνα Μαρτίου εστιάζεται στους ήχους που μπορεί να ακούσει κάποιος στο Εθνικό Πάρκο Λίμνης Κερκίνης. Κυρίαρχη αίσθηση είναι η ακοή με την οποία προσεγγίζεται το φυσικό περιβάλλον. Το πρόγραμμα περιλαμβάνει παρουσίαση για την αξία του Εθνικού Πάρκου Λίμνης Κερκίνης καθώς και για την πλούσια βιοποικιλότητα που φιλοξενεί. Κατά τη διάρκεια της παρουσίασης πραγματοποιείται ταυτόχρονη προβολή φωτογραφιών. Οι μαθητές έρχονται σε επαφή με τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά του Πάρκου και ανακαλύπτουν την πλούσια βιοποικιλότητα που φιλοξενεί. Στη δεύτερη δράση τα παιδιά καλούνται να αποτυπώσουν σε χαρτί τη γραμμή της πεζοπορικής διαδρομής που ακολουθούν στο πεδίο, να αφουγκραστούν τους ήχους που γίνονται αντιληπτοί από επιλεγμένα σημεία της διαδρομής και να χρωματίσουν κύκλους γύρω από τα σημεία ακρόασης. Το χρώμα και το μέγεθος των κύκλων αποτυπώνουν διαφορετικές πηγές ήχου και διαφορετικές εντάσεις ήχου αντίστοιχα σύμφωνα με το υπόμνημα που τους μοιράζεται. Έτσι σχεδιάζεται ο χάρτης «ηχοτόπων» της περιοχής. Στο τέλος οι μαθητές παρατηρούν με τηλεσκοπία την ορνιθοπανίδα του υγροτόπου της λίμνης Κερκίνης.
Αργυροπελεκάνος- ο νέος κάτοικος του Εθνικού Πάρκου Λίμνης Κερκίνης
Η λίμνη Κερκίνη μαζί με την περιοχή του Πόρτο Λάγους είναι η πιο σημαντική περιοχή διαχείμασης του αργυροπελεκάνου στην Ευρώπη. Τα έτη 2002 και 2003 κατασκευάστηκαν υπερυψωμένες πλατφόρμες πάνω σε νησίδες και οι αργυροπελεκάνοι άρχισαν να φωλιάζουν εκεί. Από 7 ζευγάρια το έτος 2003, ο αριθμός τους αυξήθηκε σε περισσότερα από 100 ζευγάρια το 2013. Η αποικία αυτή είναι η πρώτη καινούρια αποικία σε μία νέα περιοχή τα τελευταία 150 έτη για αυτό το απειλούμενο είδος. Για τον παραπάνω λόγο ο μήνας Απρίλιος αφιερώνεται στο παγκόσμια απειλούμενο είδος του αργυροπελεκάνου. Αρχικά στους μαθητές γίνεται μία παρουσίαση που επικεντρώνεται στον αργυροπελεκάνο. Δίνονται στοιχεία για τα εξωτερικά χαρακτηριστικά του, τις διατροφικές του συνήθειες, την αναπαραγωγή, τη μετανάστευση και το καθεστώς προστασίας του. Στη συνέχεια οι μαθητές πραγματοποιούν τη δράση «Βρες τις διαφορές» στην οποία καλούνται να βρουν τις διαφορές μεταξύ των δύο ειδών πελεκάνων που υπάρχουν στη Ευρώπη, του αργυροπελεκάνου και του ροδοπελεκάνου. Με τον τρόπο αυτό προετοιμάζονται για την επόμενη δράση, η οποία περιλαμβάνει παρατήρηση με τηλεσκόπια. Η παρατήρηση γίνεται στο λιμανάκι του χωριού Μανδράκι, το οποίο είναι απέναντι από τις υπερυψωμένες πλατφόρμες αναπαραγωγής. Ο συνδυασμός των δύο δράσεων δίνει τη δυνατότητα στους μαθητές να αναγνωρίζουν στο πεδίο τον αργυροπελεκάνο.
Εθνικό Πάρκο Λίμνης Κερκίνης- ένα πάρκο γεμάτο ζωή
Καθώς η δεκαετία 2011-2020 έχει οριστεί από τα Ηνωμένα Έθνη ως η δεκαετία της βιοποικιλότητας, το πρόγραμμα του Μαΐου και Ιουνίου είναι αφιερωμένο στις αξίες της βιοποικιλότητας. Το Εθνικό Πάρκο Λίμνης Κερκίνης είναι ένα πάρκο πλούσιο σε βιοποικιλότητα αφού φιλοξενεί μεγάλους αριθμούς ζωικών και φυτικών οργανισμών. Μάλιστα κάποια είδη που φιλοξενεί είναι ιδιαίτερα σπάνια και άλλα ενδημικά. Το πρόγραμμα λοιπόν ξεκινά με μία αναλυτική παρουσίαση με έμφαση στην πλούσια βιοποικιλότητα του Πάρκου, συνοδευόμενη από πολλές ενδιαφέρουσες φωτογραφίες. Στην επόμενη δράση οι μαθητές φτιάχνουν μία αποικία πουλιών, χρωματίζοντας υποδείγματα πουλιών που τους έχουν μοιραστεί και με τον τρόπο αυτό θα είναι σε θέση να αναγνωρίσουν τα είδη που φωλιάζουν στο παραποτάμιο δάσος. Το πρόγραμμα ολοκληρώνεται με δραστηριότητα στο πεδίο κατά την οποία οι μαθητές συμπληρώνουν τα κενά διαμερίσματα μίας θήκης αναζητώντας όσα αναγράφονται σε κάθε ένα από αυτά. Στόχος της δράσης αυτής είναι να μπορούν οι μαθητές να παρατηρούν το φυσικό περιβάλλον μίας περιοχής και να αναγνωρίζουν στοιχεία που δεν είναι ορατά με την πρώτη ματιά.
Ακολουθεί συνοπτικός πίνακας με τις δράσεις ανά εκπαιδευτικό πρόγραμμα.

Περίοδος Τίτλος Δράσης
Οκτώβριος Μαθαίνω για τα πουλιά της Ελλάδας

 Παρουσίαση
 Παρατήρηση με τηλεσκόπια
 Ζουν ανάμεσά μας!
Νοέμβριος Νανόχηνα – ένα είδος σε κίνδυνο

 Παρουσίαση
 Η Νανόχηνα φύλλο & φτερό!
 Παράνομο κυνήγι- Ας το ξανασκεφτούμε…

Δεκέμβριος Ανακαλύπτω τα βουνά του Εθνικού Πάρκου Λίμνης Κερκίνης
 Παρουσίαση
 Αποτυπώματα φύλλων
 Η θήκη του βουνού
Ιανουάριος Φροντίζω τα πουλιά
 Παρουσίαση
 Παρατήρηση με τηλεσκόπια
 Φροντίζω τα πουλιά
Φεβρουάριος Ο υγρότοπος της Λίμνης Κερκίνης νοιάζεται για εμάς

 Παρουσίαση
 Υγρότοποι Ελλάδας
 Ρύπανση των υγροτόπων
Μάρτιος Αργυροπελεκάνος- ο νέος κάτοικος του Εθνικού Πάρκου Λίμνης Κερκίνης
 Παρουσίαση
 Βρες τις διαφορές
 Παρατήρηση με τηλεσκόπια
Απρίλιος Περπατώ και ακούω τους ήχους της Λίμνης Κερκίνη

 Παρουσίαση
 Ηχότοποι
 Παρατήρηση με τηλεσκόπια
Μάιος- Ιούνιος Εθνικό Πάρκο Λίμνης Κερκίνης- ένα πάρκο γεμάτο ζωή
 Παρουσίαση
 Φτιάξε μια αποικία πουλιών!
 Η θήκη της λίμνης